Marekani inaishutumu Urusi kwa kutumia silaha za kemikali nchini Ukraine
Marekani inaishutumu Urusi kwa kutumia sumu za kuzuia pumzi aina ya chloropicrin, dhidi ya vikosi vya Ukraine kwa kukiuka Mkataba wa Silaha za Kemikali (CWC), kulingana na taarifa ya Wizara ya Mambo ya Nje siku ya Jumatano.
Imechapishwa: Imehaririwa:
Urusi inatumia sumu za kuzuia pumzi kudhibiti ghasia kama "njia ya vita nchini Ukraine, pia katika ukiukaji wa mkataba," inaongeza diplomasia ya Marekani katika maandishi haya.
"Matumizi ya kemikali hizi sio tukio la kutengwa na yana uwezekano wa kuchochewa na hamu ya vikosi vya Urusi kuondoa vikosi vya Ukraine kutoka kwa ngome kadhaa na kuweza kupiga hatua kubwa kwenye uwanja wa vita," Wizara ya mambo ya Nje ya Marekani imeandika.
Wakati huo huo, Washington ilitangaza Jumatano wimbi jipya la vikwazo vinavyolenga makampuni ya Kirusi au ya kigeni au watu binafsi wanaotuhumiwa kushiriki katika jitihada za vita vya Urusi katika uvamizi wa Ukraine. Mbali na makampuni ya ulinzi ya Urusi, pamoja na vyombo vya Kichina, vikwazo hivi pia vinahusu vitengo kadhaa vya utafiti na makampuni yanayohusika katika mipango ya silaha za kemikali na za kibiolojia za Kirusi. "Kuendelea kwa Urusi kupuuza majukumu yake chini ya CIAC kunalingana na operesheni ya kuwapa sumu Alexei Navalny na Sergei na Loulia Skripal kwa kutumia mawakala wa neva wa aina ya Novichok," Wizara ya Mambo ya Nje ya Marekani inaongeza.
Urusi imesema haina tena silaha za kijeshi za kemikali, lakini nchi hiyo inakabiliwa na shinikizo la kuwepo kwa uwazi zaidi juu ya matumizi ya silaha za sumu ambazo inashutumiwa. Kulingana na Taasisi za Kitaifa za Afya (NIH), kloropikini ni kemikali ambayo imekuwa ikitumika kama wakala wa vita na dawa ya kuua wadudu na, ikipuliziwa, huhatarisha afya.
Shirika la Kuzuia Silaha za Kemikali (OPCW), shirika la kimataifa linalosimamia utekelezaji wa CWC, linasema silaha ya kemikali ni dutu inayotumiwa kusababisha kifo cha kukusudia au madhara kupitia sumu yake.
Miongoni mwa makampuni ya kigeni yaliyolengwa, kumi na sita ni ya China au Hong Kong, mengi yao yakishutumiwa kusaidia Urusi kusambaza vifaa ambavyo kwa kawaida ni marufuku, lakini pia, kwa wawili wao, kwa kuwa wamenunua vifaa muhimu kwa utengenezaji wa silaha.
Vikwazo hivyo vinahusu makampuni kutoka nchi nyingine tano: Falme za Kiarabu, Uturuki na Azerbaijan, pamoja na wanachama wawili wa Umoja wa Ulaya, Ubelgiji na Slovakia. Takriban makampuni mia moja ya Kirusi, kati ya zaidi ya 200 pia yaliyolengwa, yanafanya kazi hasa katika sekta za ulinzi, usafiri au teknolojia.
Hatimaye, vikwazo hivyo pia vinahusu miundombinu ya gesi na mafuta ya Urusi, huku Moscow ikitafuta kuendeleza zile ambazo zitairuhusu kuuza nje hidrokaboni zake kwa urahisi zaidi, hasa kwa China. Usafirishaji huu kwa sasa unafanywa na meli za mafuta au meli za LNG, kutokana na ukosefu wa mabomba ya kutosha ya mafuta na gesi kuelekea mashariki. Vikwazo hivi vinatoa hasa kwa kufungia mali ya makampuni lengwa au watu binafsi waliopo Marekani, pamoja na kupiga marufuku mashirika ya Marekani au raia kufanya biashara kwa malengo ya vikwazo.
Miaka miwili iliyopita, Rais wa Marekani Joe Biden aliionya Urusi isitumie silaha za kemikali au silaha za kimkakati za nyuklia katika vita nchini Ukraine.
Akizungumza wakati wa mahojiano na CBC News, Bw Biden alisema hatua ya aina hiyo "itabadilisha sura ya vita; tofauti na kitu chochote kile tangu Vita ya pili ya Dunia".
Hakusema ni vipi Marekani itajibu iwapo silaha za aina hiyo zitatumika.
Rais wa Urusi Vladimir Putin aliviweka vikosi vya nyuklia vya nchi yake katika hali ya tahadhari "maalumu" kufuatia uvamizi wake nchini Ukraine mwezi Februari 24, 2022.