Gabon: Kilichomo kwenye mkataba wa mpito, hati muhimu kwa mustakabali wa nchi
Nchini Gabon, Jenerali Brice Clotaire Oligui Nguema, kiongozi mkuu wa mapinduzi ya kijeshi, aliapishwa Septemba 4 kwenye hati ya mpito, hati kuu ambayo RFI ilipata nakala yake. Imegundulika jinsi mamlaka yatagawanywa nchini na jinsi mchakato huu utakavyofanyika, hata kama nakala hii bado inazua maswali mengi.
Imechapishwa:
Haijulikani ni jinsi gani au nani aliyeandika katiba hii ya mpito. Imetiwa saini na Jenerali Oligui Nguema, kiongozi mpya wa Gabon, na maafisa wengine sita. Kulingana na mtazamaji, wahariri "walitiwa moyo na hati ya mpito ya Burkina Faso [ambapo mapinduzi mawili yalifanyika mwaka wa 2022] na baadhi ya miradi iliyokuwa ikizunguka kwenye mitandao ya kijamii". Nakala ya awali iliyoandikwa chini ya wiki moja, kati ya mapinduzi na kuapishwa.
Katika yaliyomo, kurasa 7, Ibara 62. Maadili, uhuru na haki vinatambuliwa na kukumbushwa kwenye hati hiyo. Misheni za mpito pia zimeorodheshwa.
Nakala hii hutoa mpango mpana sana kwa muda usiojulikana
Kazi ni nzito, kwani inapaswa kujenga upya nchi, ijenge taasisi mpya, ianzishe mageuzi makubwa katika nyanja zote, iimarishe uhuru wa haki, mapambano dhidi ya kutokujali...
Pia italazimika kutunga Katiba mpya itakayopitishwa na kura ya maoni. Na itaisha kwa uchaguzi mkuu ulio huru na wa haki.
Haya yote kwa muda usiojulikana, kwani katiba haitoi ratiba.
Maelezo juu ya taasisi za mpito
Nakala ambayo RFI iliweza kupata inatoa maelezo juu ya taasisi za mpito na juu ya kugawana madaraka. Imepangwa: rais na Baraza la Kitaifa la mpito ambalo lazima limsaidie rais kuamua sera yake, lakini ambayo hayajulikane mengi juu yake.
Kando na hayo, serikali, bunge na mahakama ya katiba. Hizi ni taasisi kuu.
Rais pia ni Waziri wa Ulinzi. Anateua serikali.
Bunge litaundwa na wajumbe 50 wakiwemo watendaji wakuu 20 pamoja na watu wa vyama vitakavyopendekeza majina.
Nakala hii pia inapanga maseneta 50. Miongoni mwao, watu waliohitimu, viongozi wa makampuni, vyama vya wafanyakazi, viongozi wa kidini ...
Hati ambayo inatoa "mamlaka makubwa" kwa rais, kulingana na mwanachuoni
Hati hii, hata hivyo, huibua maswali mengi. Mwanachuoni huyu aliyehojiwa na RFI anazungumza juu ya "uwezo" wa rais, na "mamlaka makubwa": ni Waziri wa Ulinzi, anateua mawaziri wanaowajibika kwake, anateua wajumbe wa Bunge, Seneti, Mahakama ya Katiba.
Halafu, hakuna mahali hati hii inaposema kuwa hawezi kugombea katika uchaguzi ujao, huku ikielezwa kuwa rais wa Mahakama, viongozi wa mabunge mawili na mawaziri hawawezi kuwa wagombea.
Ikumbukwe kwamba kinga kamili hutolewa kwa wahusika wa mapinduzi kwa siku chache kati ya mapinduzi na kuapishwa.
Hatimaye, hati hii ina thamani kubwa kuliko Katiba: iko juu ya nakala zingine zote.